De situatie rond de hypotheekrenteaftrek in 2023

Ben jij woningeigenaar? Dat kan weleens heel voordelig uitpakken! Want los van het feit dat de kans groot is dat deze stijgt in waarde, kun je aanspraak maken op verschillende fiscale voordelen. Bijvoorbeeld de hypotheekrenteaftrek. Ben je benieuwd hoe dat precies zit, die hypotheekrenteaftrek in 2023? Lees dan vooral verder.

De hypotheekrenteaftrek; ook in 2023 weer een veelbesproken term. Maar ondanks dat, is het een term waar veel mensen vragen over hebben. Want wat houdt het nu eigenlijk precies in, wie heeft er recht op en wanneer wordt de aftrek uitbetaald? Klinken deze vragen bekend? Goed nieuws, want we leggen je het begrip haarfijn uit, zodat jij gemakkelijk kunt inzien of je er recht op hebt.

Wat is hypotheekrenteaftrek?

Even terug naar het begin, door vast te stellen wat hypotheekrenteaftrek precies inhoudt. Stel, je koopt een huis met een hypotheek. Dan leen je een aanzienlijk bedrag van de bank. En net als bij alle leningen, betaal je hier rente over. Deze rente, die kun je dankzij de hypotheekrenteaftrek deels aftrekken van je belastbaar inkomen. Dit geef je dan aan tijdens je jaarlijkse belastingaangifte.

Er zitten iets meer haken en ogen aan dan dat. Om je een beeld te geven hoe het precies zit, nemen we een voorbeeld.

Stel, je verdient 50.000 euro bruto per jaar. Als je een eigen huis hebt, dan mag je de hypotheekrente van dit bedrag aftrekken, om zo op een lager belastbaar inkomen uit te komen. Je hoeft dan dus minder belasting te betalen, omdat de belasting over een kleiner bedrag wordt berekend. Heb je bijvoorbeeld een hypotheek van 300.000 euro met een rente van 4% (12.000 euro), dan komt dit bedrag in aanmerking voor hypotheekrenteaftrek.

Om een volledig beeld te schetsen, moeten we ook het eigenwoningforfait meenemen. Heb je een eigen huis, dan wordt er namelijk een bedrag bij je belastbaar inkomen opgeteld, beter bekend als het eigenwoningforfait. Dit bedrag is afhankelijk van de WOZ-waarde van je huis. In 2023 is dit voor de meeste huizen 0,35%. Met het voorbeeld van een huis van 300.000, betekent dat een eigenwoningforfait van 1050 euro. Dit bedrag trek je af van de hypotheekrente: 12.000 euro - 1050 euro = 10.950 euro.

Hoe werkt de uitbetaling van hypotheekrenteaftrek?

Met die som hebben we het bedrag berekend dat in aanmerking komt voor hypotheekrenteaftrek. Hier krijg je een percentage van uitgekeerd van de Belastingdienst, afhankelijk van wat je hoogste belastingtarief is.

Houden we ons voorbeeld aan en verdien je 50.000 euro bruto per jaar, dan betaal je daar onder normale omstandigheden in 2023 36,93% belasting over. Deze belasting keer het in aanmerking gekomen bedrag voor de hypotheekrenteaftrek, is wat je van de Belastingdienst terugkrijgt. Bijvoorbeeld: 0,3693 x 10.950 = 4044 euro.

Best een lekker bedrag, nietwaar? Nu horen we je denken, hoe zit dat dan, die uitbetaling hypotheekrenteaftrek in 2023? De hypotheekrenteaftrek claim je jaarlijks in je aangifte inkomstenbelasting. De maandelijkse betaling aan hypotheeklasten is dus een brutobedrag. Pas na verwerking van de aangifte, krijg je het belastingvoordeel terug. Wil je het fiscale voordeel iedere maand laten uitbetalen? Dat kun je doen door een voorlopige teruggaaf aan te vragen. Dit doe je via Mijn Belastingdienst.

Kritiek hypotheekrenteaftrek

Binnen de politiek is er veel kritiek op de hypotheekrenteaftrek. Deze kritiek is gebaseerd op het feit dat alleen woningbezitters voordeel genieten met de hypotheekrenteaftrek, en huurders niet. Woningbezitters worden dus fiscaal voorgetrokken. Bovendien is Nederland het enige land binnen de Europese Unie met zoveel voordelen rondom de renteaftrek. Voor de politiek zijn dit redenen genoeg om de hypotheekrenteaftrek versneld af te bouwen.

Sinds 2014 zijn ze hiermee begonnen, toen nog met 0,5% per jaar voor hogere inkomens. Vanaf 2020 is de afbouw versneld met 3% per jaar. De hypotheekrente is in 2023 met de laatste stap omlaaggegaan en staat momenteel op 36,93%.

Vooralsnog gaat de renteaftrek niet verdwijnen. Wel is hij aanzienlijk lager dan een aantal jaar geleden.

Voorwaarden hypotheekrenteaftrek

Reken jezelf niet zomaar rijk, want ook aan de hypotheekrenteaftrek zitten bepaalde voorwaarden verbonden. We zetten enkele belangrijke voorwaarden voor je op een rij.

Alleen aftrek voor je hoofdverblijf

Je mag de rente alleen aftrekken als je hypotheek bedoeld is voor het kopen, verbeteren of onderhouden van een woning die geldt als jouw hoofdverblijf. Heb je dus een tweede woning, óf gebruik je je hypotheek deels voor consumptieve doeleinden, dan is de rente niet aftrekbaar. In enkele gevallen mag je de rente ruim drie jaar wel van twee woningen aftrekken, bijvoorbeeld wanneer je nieuwe woning in aanbouw is of verbouwd wordt, mits deze binnen drie jaar je hoofdverblijf wordt. Of wanneer je in je nieuwe woning woont en je oude woning te koop staat.

Bij nieuwe hypotheken alleen in geval van annuïtaire en lineaire hypotheken

Wanneer je een nieuwe hypotheek afsluit, mag je de renteaftrek alleen toepassen wanneer je deze hypotheek binnen 30 jaar aflost. Een annuïteitenhypotheek houdt in dat je de eerste jaren vooral veel rente betaalt, en je pas later in de looptijd meer aflost. Bij een lineaire hypotheek betaal je daarentegen maandelijks een gelijk deel aan aflossing. Zo los je sneller af, waardoor het maandbedrag ook steeds lager wordt.